De Sluitingstocht 2019
De terugkeer van de verloren gewaande Isala wherry de Zwaan
De Sluitingstocht kende dit jaar naast ruim 20 Isala rivierroeiers, een viertal gastroeiers van de RZV Naarden, waar wij als Isala te gast waren op het Gooimeer in augustus jl. Maar als grote verassing melde zich op zondagmorgen 20 oktober rond 11.00 uur, aan het Isala vlot een prachtige, door de 
Vereniging Het Zeilend Scheehouten gerestaureerde scheehouten wherry, genaamd De Zwaan met als bouwjaar 1840, helemaal gereed om met de restaurateur Marcel Linssen en zijn bemanning onze Sluitingstocht mee te roeien. Nu hadden wij de Vereniging Het Zeilend Scheehout(HZS) wel gevraagd een presentatie met de beamer te geven in het Museumcafe bij het snertbuffet, maar dat zij deze uitnodiging zo letterlijk zouden opvatten door zich ook te presenteren op het water met een van de juweeltjes van hun restauratie kunnen, de Zwaan, dat was een grote verassing. Jan Linssen vertelde dat zijn Zwaan ongeveer 6 jaar geleden in zeer slechte staat was terug gevonden bij de RV Euros in Enschede, de tand des tijds had grote gaten achter gelaten in de huid van de boot, zie de foto…Uit naspeuringen bleek toen dat deze boot, gebouwd in Engeland, mogelijk in de jaren 1910 -1940 had toebehoord aan Isala, maar aan de Isala kant hebben wij dat desgevraagd nooit kunnen nagaan, omdat het botenboek met het Isala archief bij het bombardement op Zutphen in 1944 verloren is gegaan. Maar er bleek wel een foto in het botenhuis te hangen van het oude drijvende botenhuis in de Cabinetsgracht, met daarop aan het vlot een scheehouten wherry, maar de naam was niet zichtbaar… 
Terug naar onze Sluitingstocht welke om 11.15 begon met het Palaver, onze gast roeiers werden voorgesteld en Marcel Linssen introduceerde zijn gerestaureerde Zwaan, met het verhaal van zijn restauratie in zijn garage en bij de HZS loods in Almere. Het roeiweer was goed, ons landings strandje bij Wilp werd gemarkeerd door de bekende twee witte stoelen , die daar bij de inspectie op verborgen stenen al op zaterdag middag waren neer gezet. De roeitocht naar Wilp, langs de “” afwezige”” ooievaars en langs de markante verdedigingstoren Ruine Nijenbeek is altijd weer een prachtige route , zoals wij hoorden ook van de roeiers die voor het eerst deelnamen aan de sluitingstocht.
De presentatie over de Vereniging het Zeilend Scheehout tijdens het heerlijke snertbuffet, gaf een inkijkje in de ontwikkeling van de roeisport in Nederland, zo waren er tussen 1920 en 1940 naar schatting 1000 scheehouten wherries in Nederland, veelal in en rond Amsterdam. Maar wat zijn nu scheehouten….scheehouten zijn de opstaande houten wiggen waartussen een met leren manchet en met een nok voorziene riem over de boordrand scharniert. De scheehouten zijn van essenhout gemaakt en breken als er teveel druk op komt te staan , waardoor schade aan de hardhouten romp voorkomen kan worden. Maar na de komst van snellere en kunststof roeiboten lagen in de vijftiger en zestiger jaren veel oude zeilwherries in botenloodsen te verstoffen of in de open lucht weg te rotten, maar de jaarlijkse zeilwherry wedstrijden vanaf 1987 op de Spiegelplas bij Nederhorst ten Berg , een initiatief van Joost Dikken en Aleid Meulenhoff bracht de roeiend erfgoed vloot weer tot leven. Het aantal jaarlijkse deelnemers steeg snel…en in 1990 werd definitief de Vereniging Het Zeilend Scheehout, tot behoud van dit varend erfgoed , opgericht door Joost Dikken en Cor Splinter , de bekende bootsman van de RV de Hoop in Amsterdam. Vooral ook om restauratie kennis te delen en om van een gemeenschappelijke botenloods gebruik te maken , nu in Almere. Ook worden gemeenschappelijk roeitochten in binnen en buitenland georganiseerd. Bij de viering van het 25 jarig bestaan van HZS in sept. 2015. waren er 15 boten op het water. De allerlaatste HZS aanwinst , in een zeer slechte staat van onderhoud aangetroffen, de wherry de Zwaan, werd nog door Jan Linssen apart aan ons gepresenteerd in het Museumcafe met een filmpje en prachtige restauratie foto’s , wat een “”gouden restauratie handen”” heeft deze allround tandarts werd opgemerkt !
Met een “” lang zal het voortvarend erfgoed leven”” , werd deze geslaagd bijeenkomst met veel applaus afgesloten”, met ook veel persoonlijke waardering voor Joost en Aleid die een unieke “” varend erfgoed”’ roeivereniging hebben vorm gegeven over de afgelopen bijna 30 jaren met voor en tegenwind.
Weer buiten was het vooral regen en tegenwind op onze wandeling terug naar de boten, maar al terugroeiend klaarde het weer toch op, en kon de Topper als laatste boot ook de bekende twee handige en goed gebruikte klapstoeltjes weer mee terugnemen. De Zwaan was als een van de eerste boten vertrokken en niet als laatste aan het vlot . Eenmaal weer terug in het botenhuis kon Marcel Linssen niet wachten om op ons verzoek een foto te nemen van de ingelijste Isala foto met een scheehouten wherry in de Cabinetsgracht, om na bestudering toch definitief te kunnen vaststellen, dat het de oude Isala Zwaan was die hij had gerestaureerd...
Afgelopen dinsdag kwam zijn email binnen bij de toercommissie….
“’de foto uit het Isala botenhuis heb ik nog eens nauwkeurig bekeken en de daar op afgebeelde wherry is zonder enige twijfel de gerestaureerde Zwaan. De spantjes boven op de stuurstoel lopen namelijk tot in het midden door en dat is uitzonderlijk””
Vakmanschap is Meesterschap, Marcel bedankt namens Isala !
De Grand Old Lady, onze Isala scheehouten wherry De Zwaan, bouwjaar 1840, is weer terug van weggeweest en heeft haar thuishaven aan de IJssel weer gevonden. Begin maart 2020 hoopt de toercomm met een team van”” Vrienden van De Zwaan”” een bezoek te brengen aan Almere en een rondje met haar te roeien…en te blijven roeien met dit varend Isala erfgoed.
Pieter Arkesteijn